آنچه درباره آزمايش اعتياد نمي دانيد

اگر بدانيد که براي گرفتن سوء پيشينه، همه ي افراد بايد آزمايش اعتياد بدهند شما هم متقاعد خواهيد شد که داشتن اطلاعات از چنين آزمايش هايي واقعاً کمک کننده است. پزشکي امروز شما را با آزمايش اعتياد و ابعاد مختلف آن آشنا مي کند.

اهداف آزمايش اعتياد
 

آزمايش هاي ترک و بررسي وضعيت اعتياد، مي توانند حضور ماده ي مصرفي و مورد نظر را در ترشحات بدن رديابي کنند.
هدف از انجام تست هاي آزمايشگاهي اعتياد از ديد يک درمانگر، کمک به پيگيري روند درمان بيماران است. بنابراين اين تست ها براي آشکار ساختن دروغ مصرف کنندگان مواد مخدر تهيه نشده اند و تنها در صورتي که خود فرد داوطلب باشد، درمانگر مجاز به انجام اين آزمايش ها است. تست هاي مختلف شناسايي مواد مخدر در هر کشور، بسته به قوانين آن کشور کاربردهاي متفاوت دارد. براي مثال، انجام تست مورفين به هنگام ازدواج و در بعضي مشاغل، در کشور ايران مجاز محسوب مي شود. در حال حاضر با توجه به پيشرفت هاي زياد در علوم آزمايشگاهي، تست هاي مختلفي در آزمايشگاه ها موجود است که شامل تست مورفين، حشيش و محرک ها از جمله آمفتامين، شيشه، بنزوديازپين ها، متادون، کديين و... است.

مثبت يا منفي؟
 

هيچ تست تشخيصي عاري از خطا نيست. به اين معني که مي تواند مواردي را به اشتباه، مثبت تشخيص داده و مواردي را نيز گزارش نکند. درمورد تست هاي مواد مخدر نيز چنين اشتباهاتي وجود دارد.
ترکيبات بي حس کننده در دندانپزشکي (از جمله نواکايين) نيز در تست کوکايين مشکلاتي را ايجاد خواهد کرد.

تأثير داروهاي ضد افسردگي در آزمايش اعتياد
 

برخلاف عقايد رايج، مصرف داروهاي ضد افسردگي، ضد اضطراب و خواب آورها، با وجود تشابه علايم ايجاد شده اصلاً با تست هاي تشخيصي مواد مخدر تداخلي ندارند و افراد بدون دغدغه و طبق تجويز پزشک مجاز به استفاده از اين داروها هستند.

تداخل دارويي
 

تداخل دارويي مهمي که با تست مورفين وجود دارد. قرص ها و شربت هاي حاوي کديين هستند که به مدت حداقل دو روز با تست غربالگري مورفين قابل رديابي است. البته پس از مثبت شدن تست مورفين قابل رديابي است، البته پس از مثبت شدن تست مورفين با تست هاي اختصاصي و تفکيکي به راحتي مي توان از نوع ماده ي مصرفي مطلع شد. به افراد انتخاب شده براي انجام تست توصيه مي شود. به منظور برطرف شدن هر گونه شبهه، حداقل دو روز قبل از انجام تست مواد مخدر از مصرف هر نوع فرآورده ي کديين دار خودداري کنند.

فريب در آزمايش اعتياد
 

متأسفانه براي پنهان کردن مصرف مواد مخدر و کسب نتيجه ي منفي در تست، راه هايي رايج شده و به کار مي رود. براي مثال، گاهي افراد دست به ترقيق نمونه مي زنند که به راحتي با بررسي «کراتين» و ميزان «اسيديته ي ادرار» قابل تشخيص است. به طور کلي بايد گفت که با انجام تست هاي معتبرتري که در بعضي مراکز اختصاصي انجام مي شود. اين شيوه ها مؤثر نخواهد بود.

تشخيص افراد سيگاري
 

نيکوتين موجود در سيگار، مدتي پس از مصرف به مواد مختلفي تبديل مي شود. بعضي از اين مواد به مدت طولاني تري در بدن باقي مي مانند که از طريق ادرار نيز قابل رديابي هستند. بر اين اساس، تست هاي ادراري ساده يي معرفي شده اند که دو تا چهار روز پس از مصرف سيگار قدرت رديابي متابوليت ها را دارند، البته استفاده از اين روش ها هنوز به طور کامل در کشور ما متداول نشده است.

رديابي مواد مخدر در خون و ادرار
 

راه هاي بررسي مواد مخدر از طريق ادرار، پلاسماي خون، بزاق و عرق است. در حال حاضر همه ي اين مواد در ادرار قابل رديابي هستند. بسته به ماده ي مصرفي، مدت زمان پيگيري اين مواد متفاوت است. البته اين زمان ها تقريبي هستند و در افراد مختلف با توجه به ويژگي هاي فردي مانند سن، ميزان متابوليسم، حجم توده ي بدني، تناوب مصرف و ميزان ماده ي مصرفي مي تواند کمي متغير باشد و در نظر گرفتن اين موضوع نکته مهمي است.
در ابتدا از معرف هاي کاغذي ادرار استفاده مي شود که در صورت مثبت بودن، جهت تأييد تشخيص از روش هاي تخصصي تري همچون «گاز کروماتوگرافي»، «اسپکترومتري» و راديوايمونواسي» استفاده مي شود. هر کدام از اين روش ها مزايا و معايب خاص خود را دارند، اما معمولاً در آزمايش هاي اوليه مورد استفاده قرار نمي گيرند.

مدت زمان رديابي مواد مخدر
 

حشيش: از يک تا چهار روز
کوکايين: دو تا چهار روز
متادون: سه روز
مورفين: دو تا سه روز
«PCP» يا گرد فرشته: سه تا هشت روز
شيشه(آمفتامين): يک تا سه روز
الکل: سه تا پنج روز
بنزود يا زپين ها (ديازپام، اگزازپام و...): سه روز تا سه هفته
منبع: 7 روز زندگي 107